Liên quan đến nhóm khó khăn học tập có nguyên nhân từ trẻ, khiếm khuyết học tập là một trong những nguyên nhân cần chú ý. Khiếm khuyết học tập là một rối loạn về tiến trình tâm lý liên quan đến việc hiểu và sử dụng ngôn ngữ làm cho trẻ bị hạn chế về nghe, suy nghĩ, nói, đọc, viết, đánh vần và làm toán. Khiếm khuyết học tập được biểu hiện bằng sự không đồng nhất giữa khả năng (thường được đo bằng chỉ số thông minh) và thành quả học tập. Bên cạnh đó, các nguyên nhân khác cũng thường được nhắc đến là:

      - Giảm tập trung: biểu hiện thường gặp là Hội chứng tăng động kém tập trung (ADHD).

      - Chậm phát triển tâm thần.

      - Giảm các giác quan, đặc biệt là tình trạng giảm hoặc mất thính lực.

      - Rối loạn cảm xúc.

      - Bệnh mãn tính cũng ảnh hưởng đến khả năng học của trẻ qua sự mệt mỏi, đau mãn tính, tác dụng phụ của thuốc, nghỉ học để đi khám hoặc trong đợt bệnh cấp tính, rối loạn cảm xúc do tình trạng bệnh kéo dài, trí thông minh thấp (ở những bệnh liên quan đến thần kinh), tình trạng chuyển lớp học và áp lực từ sự mong đợi của cha mẹ và thầy cô.

      - Tính khí bất thường.

   Nhóm khó khăn học tập có nguyên nhân từ môi trường xung quanh trẻ bao gồm các vấn đề về gia đình, xã hội và trường học. Các vấn đề về gia đình và xã hội thường gặp bao gồm cha mẹ ly thân hoặc ly dị, trẻ bị lạm dụng hoặc bị bỏ bê, tình trạng bệnh hoặc chết của người thân trong gia đình, cha (mẹ) có vấn đề về tâm thần (hoặc tâm lý), cha mẹ lập gia đình sớm, sử dụng chất gây nghiện và kinh tế kém. Ngoài ra, các tiến trình trong trường học cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng học tập của trẻ. Lượng kiến thức được giảng dạy, số lượng bài tập về nhà, các giảng dạy của giáo viên, những hướng dẫn, những hình thức thưởng phạt là những nguyên nhân quan trọng tác động đến khả năng học tập của học sinh.

   Để có thể biết nguyên nhân gây ra khó khăn học tập ở trẻ cần nhiều thời gian và cần có sự đánh giá toàn diện. Phụ huynh muốn biết rõ hơn về vấn đề này có thể tham khảo sách “Hỏi đáp: các vấn đề tâm lý trẻ em” do bác sĩ Phạm Ngọc Thanh chủ biên, sách còn đề cập đến các vấn đề khác như chậm nói, bệnh tự kỷ, rối loạn giấc ngủ, rối loạn ăn uống và một số vấn đề tâm lý trẻ em khác. Các trường hợp nghi ngờ trẻ có khó khăn học tập, phụ huynh có thể đưa trẻ đến khám tại các bệnh viện nhi để có thể được đánh giá một cách đầy đủ và chính xác.

CNTL. Nguyễn Thị Diệu Anh – ThS.BS Phạm Minh Triết